بررسی کارایی روش اخلال در جفت‌گیری برای کنترل خسارت کرم خراط،Zeuzera pyrina L. (Lep.: Cossidae)، در باغ‌های گردو

کرم خراط، Zeuzera pyrina L. (Lep.: Cossidae)، مهم­ترین آفت گردو در ایران است. کارایی روش اخلال در جفت­گیری برای کنترل خسارت کرم خراط با استفاده از دو محصول تجاری با اسامی Isonet® Z وZeumat Universe® در دو استان آذربایجان شرقی و کرمان در سال 1390 مورد بررسی قرار گرفت. قبل از ظهور نخستین پروانه کرم خراط در هر هکتار 600-300 عدد پخش­کننده فرومون به درختان نصب گردیدند. در هر کرت سه تله فرومونی برای بررسی اخلال در جهت­یابی پروانه­های نر کرم خراط قرار داده شد. عدم شکار تله­های فرومونی در قطعات آزمایشی که در آنها روش اخلال در جفت­گیری انجام شده بود مؤید موفقیت اخلال در جفت­گیری حشرات کامل آفت با این محصولات و با تعداد پخش­کننده­های به­کار رفته در قطعات آزمایشی بود. میانگین تعداد سوراخ­های لاروی بر روی شاخه­های یک­ساله درختان گردو در تیمارهای Isonet® Z و Zeumat Universe® و شاهد به­ترتیب در استان کرمان 03/0 ± 18/0، 02/0 ± 13/0 و 04/0 ± 45/0 و در استان آذربایجان شرقی 03/0 ± 18/0، 04/0 ± 33/0 و 07/0 ± 63/0 و مجموعاً در هر دو محل اجرای تحقیق 02/0 ± 18/0، 02/0 ± 2/0 و 04/0 ± 52/0 (خطای معیار ± میانگین) بود که تفاوت معنی­دار در سطح 1% داشتند و نشان­دهنده کارایی روش اخلال در جفت­گیری به­وسیله هر دو محصول تجاری در کنترل خسارت کرم خراط بود. میزان خسارت در کرت­هایی که روش اخلال در جفت­گیری انجام شده بود نسبت به شاهد 70-60 درصد کاهش داشت. نتایج آزمایش نشان داد که تکنیک اخلال در جفت­گیری با تعداد 300 عدد پخش کننده­های فرومون محصولات آزمایش شده در هکتار برای کنترل خسارت کرم خراط در باغ­های گردو مؤثر بود.